دوشنبه ۰۸ اردیبهشت ۰۴ ۱۴:۵۱ ۳ بازديد
اسید نیتریک (HNO₃) یک اسید معدنی قوی، خورنده و بی رنگ است که به عنوان یکی از مهمترین اسیدها در صنعت شناخته میشود. این ماده در آب به راحتی حل شده و بخارات سمی تولید میکند. اسید نیتریک در غلظتهای بالا دودکننده و زرد رنگ است (به دلیل تجزیه و تشکیل دیاکسید نیتروژن).
کاربردها:
تولید کودهای شیمیایی مانند نیترات آمونیوم.
ساخت مواد منفجره (مثل TNT).
صنایع فلزی برای تمیزکاری و حکاکی.
تولید پلاستیک، رنگ و دارو.
ویژگیها:
واکنش پذیر با فلزات (به جز طلا و پلاتین).
اکسید کننده قوی.
بوی تند و خفه کننده.
تولید:
در صنعت، اسید نیتریک از اکسیداسیون آمونیاک و حل کردن گاز نیتروژن دیاکسید در آب تهیه میشود. این ماده باید با احتیاط حمل و نگهداری شود، زیرا تماس با پوست یا چشم باعث سوختگی شدید میشود.
اسید نیتریک نقش حیاتی در صنایع شیمیایی دارد و به دلیل واکنش پذیری بالا، استفاده از آن نیازمند رعایت ایمنی است.
مخزن اسید نیتریک چیست
مخزن اسید نیتریک محفظه ای است که برای ذخیره سازی و حمل اسید نیتریک (HNO₃) استفاده می شود. این مخازن باید از مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته شوند، زیرا اسید نیتریک (به ویژه در غلظت های بالا) بسیار خورنده و واکنش پذیر است.
انواع مخازن بر اساس جنس:
مخازن پلیمری (HDPE/PP/PVDF): برای اسید رقیق، سبک و غیرخورنده.
مخازن استیل (فولاد زنگ نزن 304L/316L): برای اسید رقیق تا متوسط.
مخازن آلومینیومی: برای اسید غلیظ (بالای ۹۰٪).
مخازن با پوشش تفلون یا لاستیک: برای جلوگیری از خوردگی.
ویژگی های طراحی:
ضخامت دیواره: متناسب با فشار و حجم (معمولاً ۱۰-۳۰ میلی متر برای پلی اتیلن).
تهویه ایمن: جهت جلوگیری از تجمع گازهای سمی (NOx).
مخازن دوجداره: برای جلوگیری از نشت.
کاربردها:
صنایع شیمیایی، کود، داروسازی و نظامی.
این مخازن باید مطابق استانداردهای ASME، ISO و DIN ساخته شوند تا از ایمنی و دوام آنها اطمینان حاصل شود.
ویژگیهای مخزن اسید نیتریک
ویژگی های مواد ساخت
مقاومت شیمیایی بالا:
مقاومت در برابر خوردگی توسط اسید نیتریک در غلظت های مختلف (40-99%)
مقاومت در برابر اکسیداسیون شدید
عدم واکنش با ترکیبات نیتراته
پایداری حرارتی:
تحمل دمایی از 20- تا 80 درجه سانتی گراد (بسته به جنس مخزن)
ضریب انبساط حرارتی مناسب
ویژگی های ساختاری
ضخامت دیواره:
محاسبه شده بر اساس فشار هیدرواستاتیک
ضخامت استاندارد 10-30 میلی متر برای مخازن پلیمری
ضخامت 6-15 میلی متر برای مخازن فلزی
طراحی بدنه:
استوانه ای عمودی یا افقی با انتهای نیم کره ای
تقویت های محیطی برای استحکام ساختاری
امکان ساخت به صورت تک جداره یا دو جداره
ویژگی های ایمنی
سیستم های حفاظتی:
شیرهای اطمینان فشار و خلاء
سیستم تهویه اضطراری با فیلترهای جاذب گازهای NOx
سیستم تشخیص و هشدار نشت
حفاظت محیطی:
سینی جمع آوری نشت با ظرفیت 110% حجم مخزن
دیواره محافظ برای مخازن بزرگ
سیستم خنثی سازی اضطراری
ویژگی های عملیاتی
امکانات جانبی:
نشانگر سطح مایع (مغناطیسی، اولتراسونیک)
نقاط نمونه برداری ایمن
سیستم گرمایش/سرمایش (در صورت نیاز)
شرایط نصب:
فونداسیون مقاوم در برابر خوردگی
سیستم ارتینگ مناسب
دسترسی آسان برای بازرسی و تعمیرات
ویژگی های ویژه
مقاومت فیزیکی:
مقاومت در برابر ضربه (خصوصاً برای مخازن پلیمری)
مقاومت در برابر اشعه UV (برای نصب در فضای باز)
انعطاف پذیری طراحی:
قابلیت ساخت در ظرفیت های 100 لیتر چندین هزار لیتری
امکان اضافه کردن تجهیزات اندازه گیری و کنترل
الزامات استاندارد
مدارک فنی:
گواهینامه مواد اولیه
گزارش های آزمایش غیرمخرب (NDT)
گواهینامه بازرسی نهایی
برچسب گذاری ایمنی:
نشانگر خطرات شیمیایی
اطلاعات تماس اضطراری
دستورالعمل های عملیاتی
ویژگی های نگهداری
دسترسی برای بازرسی:
دریچه های بازدید (manway) با قطر مناسب
نقاط کنترل ضخامت دیواره
مقاومت در برابر پیری:
عمر طراحی معمول 10-15 سال
مقاومت در برابر ترک های ناشی از تنش
این ویژگی ها به صورت جامع تمامی جنبه های فنی، ایمنی و عملیاتی مخازن ذخیره سازی اسید نیتریک را پوشش می دهد و می تواند به عنوان چک لیستی کامل برای طراحی، انتخاب و بهره برداری از این مخازن مورد استفاده قرار گیرد.
طراحی انواع مخازن اسید نیتریک بر اساس مقاومت شیمیایی
طراحی مخزن اسید نیتریک (HNO₃) باید بر اساس غلظت اسید، دما، فشار، و شرایط محیطی انجام شود. انتخاب مواد و ساختار مخزن به مقاومت شیمیایی در برابر خوردگی و ایمنی عملیاتی بستگی دارد.
انواع مخازن اسید نیتریک بر اساس جنس و مقاومت شیمیایی:
مخازن استیل (فولاد زنگ نزن) – مناسب برای اسید نیتریک رقیق (تا 70%)
گریدهای مناسب:
AISI 304L و 316L (مقاوم در برابر خوردگی در غلظت های پایین و دمای محیط).
AISI 310 و 904L (برای دماهای بالاتر و شرایط خورنده تر).
مزایا: مقاومت مکانیکی بالا، جوش پذیری خوب، تعمیر و نگهداری آسان.
معایب: در اسید غلیظ (بالای 70%) و دمای بالا دچار خوردگی می شود.
مخازن آلومینیومی – مناسب برای اسید نیتریک غلیظ (بیش از 90%)
آلیاژهای پیشنهادی: Al 1060, Al 3003, Al 5052 (مقاوم در برابر HNO₃ غلیظ در دمای محیط).
مزایا: مقاومت عالی در برابر اسید غلیظ، سبک وزن، هزینه نسبتاً پایین.
معایب: در اسید رقیق و ناخالصی های کلریدی خورده می شود.
مخازن پلیمری (پلی اتیلن، پلی پروپیلن، PVDF) – برای اسیدهای رقیق و دمای پایین
مواد:
HDPE (پلی اتیلن سنگین) – برای غلظت های زیر 50% و دمای زیر 60°C.
PP (پلی پروپیلن) – مقاومت بهتر در دماهای بالاتر (تا 80°C).
PVDF (پلی وینیلیدین فلوراید) – مقاوم در برابر اسیدهای قوی و دماهای تا 120°C.
مزایا: سبک، غیرخورنده، نصب آسان.
معایب: مقاومت مکانیکی پایین، محدودیت دمایی.
مخازن سرامیکی و شیشه ای – برای شرایط بسیار خورنده
شیشه های بوروسیلیکاتی (مثل پیرکس) – مقاوم در برابر اسیدهای غلیظ، اما شکننده.
سرامیک های ویژه – برای کاربردهای آزمایشگاهی و خاص.
مخازن با پوشش های مقاوم (لاینرهای لاستیکی، اپوکسی، تفلون)
پوشش لاستیکی (لاستیک نئوپرن، بوتیل) – برای مخازن فولادی در برابر اسید رقیق.
پوشش PTFE (تفلون) – مقاوم در برابر اسید غلیظ و دماهای بالا.
نکات طراحی مخازن اسید نیتریک
تهویه مناسب (به دلیل گازهای سمی NOx).
مخازن دوجداره برای جلوگیری از نشت.
سیستم های حفاظت کاتدی برای مخازن فلزی.
انتخاب ضخامت جداره و استاندارد های جوش مخازن پلی اتیلن اسید نیتریک
انتخاب ضخامت جداره و استانداردهای جوش مخازن پلی اتیلنی (HDPE/PP) برای ذخیره سازی اسید نیتریک به عوامل زیر بستگی دارد:
محاسبه ضخامت جداره مخزن پلی اتیلنی
ضخامت دیواره بر اساس فشار هیدرواستاتیک، چگالی سیال، ارتفاع مخزن و ضریب ایمنی محاسبه می شود.
استانداردهای طراحی و جوش مخازن پلی اتیلنی
استانداردهای طراحی:
ASME RTP-1 (برای مخازن پلیمری تقویت شده)
ISO 161-1 (سیستم های لوله کشی پلی اتیلن)
DVS 2205 (آلمان) – استاندارد جوش پلی اتیلن
استانداردهای جوش:
جوش لب به لب (Butt Fusion): مطابق ISO 21307 و DVS 2207
جوش الکتروفیوژن (Electrofusion): مطابق ISO 12176
جوش اکستروژن (Extrusion Welding): برای تعمیرات موضعی
نکات کلیدی در جوشکاری:
سطح تماس باید کاملاً تمیز و عاری از آلودگی باشد.
دمای جوش باید کنترل شود (برای HDPE ~200-220°C).
تست غیرمخرب (NDT) مانند تست فشار هیدرواستاتیک یا اولتراسونیک برای اطمینان از کیفیت جوش ضروری است.
ملاحظات ایمنی برای مخازن اسید نیتریک
پشتیبانی سازه ای: مخازن بزرگ باید روی پایه های فولادی ضدزنگ یا پلیمری نصب شوند.
محافظت در برابر UV: در صورت نصب در فضای باز، از مواد مقاوم به UV (مثل HDPE با پایه کربن سیاه) استفاده شود.
سیستم تهویه: برای جلوگیری از تجمع گازهای خورنده (NOx).
جمع بندی:
ضخامت دیواره: معمولاً 10-30 mm (بسته به حجم و فشار).
جوش: مطابق ISO 21307 و DVS 2207 با کنترل دقیق دما و کیفیت.
مواد: HDPE گرید شیمیایی (ترجیحاً با پایه UV Stabilized).
جهت دریافت اطلاعات فنی و قیمت با شماره 02188722027 و موبایل 09126147685 با کارشناسان شرکت ناب زیست تولید کننده برتر در صنایع ساخت انواع مخازن پلی اتیلنی و مخازن اسید تماس بگیرید.کارشناسان این شرکت به صورت 24 ساعته آماده پاسخگویی به تماس گیرندگان محترم میباشند.
- ۰ ۰
- ۰ نظر